gentechphytophthora

De aardappelziekte: gentech of geen tech

Aardappelvarieteiten. Bron en copyright: Belgapom
Vooral wilde aardappels uit de Zuid-Amerikaanse Andes zijn een bron van resistentiegenen.

De aardappelziekte phytophtora wordt veroorzaakt door een schimmelachtig organisme, Phytophthora infestans genaamd. Er is veel onderzoek naar de bestrijding van deze plantenziekte. Onderzoekers hebben in totaal al tientallen verschillende resistentiegenen in (wilde en gecultiveerde) aardappelplanten ontdekt. Helaas heeft phytophtora de beschikking over maar liefst 550 ziektegenen!

Een resistentiegen in een plant zorgt ervoor dat de plant een indringer als P. infestans herkent en een afweerreactie opstart waardoor ze niet ziek wordt.
Veredelaars werken al heel lang aan het kruisen van wilde, resistente aardappelen met vatbare, cultuuraardappelen. Op die manier krijg je een aardappelras dat lekker smaakt, een hoge opbrengst heeft en minder vatbaar is voor phytophthora. Het grote probleem is dat P. infestans, de veroorzaker van de aardappelziekte, erg flexibel is. Hij kan zich vrij snel aanpassen en het resistentiegen omzeilen.

Plantenwetenschappers verwachten dat het voor de parasiet veel moeilijker zal zijn om een combinatie van 3 tot 5 resistentiegenen te omzeilen. Doordat de planten minder vatbaar zijn voor Phytophthora, zullen er dan ook minder chemische bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Een goede opbrengst op een manier die voor het milieu een stuk minder belastend is dus. Een belangrijk voordeel. Er is één groot struikelblok: 3 tot 5 genen tegelijk in een plant inkruisen is ondoenlijk met de oude veredelingsmethoden. Met gentech zou het misschien wel kunnen. Met name de relatief nieuwe Crispr/Cas techniek is geschikt om heel nauwkeurige aanpassingen uit te voeren. Onderzoekers spreken over een doorbraak, maar wetgeving staat de toepassing in de weg.

Ga naar de gentech-pagina van deze website voor informatie over cisgenese.
Lees meer over de aardappelziekte op deze website.

Of ga in de klas de discussie aan met behulp van het lespakket Battle of the Genesleer de feiten over het wat en waarom van cisgene aardappelen en bepaal daarna zelf je mening!