Afrikaantjes pakken aaltjes aan

Goede kans dat je nog nooit hebt gehoord van Pratylenchus penetrans. Het is een aaltje, een minuscuul wormpje, dat in de bodem leeft en met het blote oog nauwelijks zichtbaar is. Op de foto zie je hoe het beestje er onder de microscoop uitziet. In zijn kop zit een stekel waarmee het plantenwortels kan aanboren.

Pratylenchis penetrans, een aaltje dat veel verschillende plantenwortels binnendringt en beschadigt (foto: WUR).

Dit aaltje dringt vervolgens de wortel binnen en legt er eitjes. Op de beschadigde wortels ontstaan langwerpige bruine tot zwarte plekjes (lesies) waardoor de planten, bijvoorbeeld aardappel, erwt en bloembollen, niet meer goed groeien. Er is echter één plant waar dit wortellesieaaltje (wortel-lesie-aaltje) helemaal niet tegen kan: afrikaantjes. Deze plant (Tagetes patula met lieflijke geel-oranje bloemen) heeft in de endodermiscellen van zijn wortels zwavelhoudende verbindingen (thiofenen). Als het aaltje deze cellen binnendringt ontstaan zuurstofradicalen die dodelijk zijn voor de aaltjes.
Boeren maken hier gebruik van door af en toe afrikaantjes te zaaien op hun akker, waarna het aantal wortellesieaaltjes in de bodem drastisch afneemt en er zonder problemen weer een gewas verbouwd kan worden.