Onderwater kerstboom?

Koraalrestauratieboom. Foto en copyright: Erik Meesters, IMARES, WUR.
Een tropische kerstboom onder water? Foto en copyright: Erik Meesters, WUR

In de warme zeeën rond Bonaire is een heel bijzondere boom te vinden. Is het een kerstboom voor duikers? Is het de verborgen antenne van een spionagedienst? Nee, het is een constructie die speciaal bedacht is om het koraal te herstellen.

Op het gevaarte, dat wel wat weg heeft van een ouderwetse TV-antenne, kan het koraal zich gemakkelijk uitbreiden. Er groeit zo als het ware een koraalboom. Maar vergis je niet! Koraal is geen plant, het is een dier dat in symbiose leeft met algen. De (groene) algen halen energie uit zonlicht en delen dat met de koraaldiertjes.

Er bestaan ongeveer 4500 soorten koraal in allerlei verschillende kleuren en vormen.

.

 

Knikkebolziekte

Geheel of gedeeltelijke verbleking van tarwe-aren met Fusarium Head Blight. Bron en copyright:H. Spits and H. Schepers, PPO.
Tarwe die besmet is door de schimmelziekte Fusarium Head Blight. De aren kleuren, gedeeltelijk of helemaal, wit in plaats van groen en bevatten de gifitge stof deoynivalenol (DON). Misschien is er bij de knikkebolziekte ook zoiets aan de hand…. Bron: Praktijkonderzoek Plant en Omgeving. Foto en copyright: H. Spits and H. Schepers.

Deze keer aandacht voor een mensenziekte. De naam is grappig, de ziekte zelf een stuk minder: de knikkebolziekte is een mysterieuze aandoening die kinderen in Oost-Afrika treft. Waarom dan toch aandacht ervoor op een website over plantenziekten? Dat komt omdat er vermoedens bestaan dat de stoornis iets te maken kan hebben met een plantenziekte. Vlaamse onderzoekers zijn hard bezig om de oorzaak van de knikkebolziekte te achterhalen. Ze verdenken schimmels die in de gewassen groeien ervan dat zij toxinen (giftige stoffen) uitscheiden. Dat is zeker niet ondenkbaar want er zijn uit het heden en verleden meer van dat soort gevallen bekend. Lees maar eens de shocking story over afstervende lichaamsdelen als gevolg van de plantenziekte moederkoren. En bekend is natuurlijk ook de groene Penicillium-schimmel, die op geoogste sinaasappels groeit en een penicilline-achtige stof produceert.

In de V.S. kampen graanboeren met de ziekte Head Blight, waarbij de plantenschimmel Fusarium de aren aantast en verbleekt. De schimmel maakt het toxine DON aan en dit proces gaat zelfs na de oogst nog door, zeker wanneer het graan op een vochtige plaats bewaard wordt. Het zou kunnen dat er bij de knikkebolziekte ook zoiets aan de hand is. Overigens zijn de toxinen van plantenschimmels eigenlijk bedoeld om de groei van concurrerende schimmels en bacteriën tegen te gaan.

Zo, nu heb je iets om te overdenken als je een keertje zit te knikkebollen in de klas…

*Aanvulling (2014): ondertussen is ontdekt dat knikkebolziekte overgebracht wordt door zwarte vlieg en niet veroorzaakt wordt door plantenschimmels.

Bo(o)mvol goud

Groeien aan deze eucalyptusboom (E. vitrix) ook goude bladeren? Bron: Wikimedia, Auteur: M. Marathon, CCby 3.0
Groeien aan deze eucalyptusboom ook gouden bladeren? Bron: Wikimedia Commons. Foto:M.Marathon.CCby3.0.

Meer zakgeld, die leuke laarsjes of een nieuwe smartphone? “Geld groeit niet aan de bomen hoor!”, is vaak de reactie van ouders. Vanaf nu kun je ze meteen de mond snoeren want volgens Australisch onderzoek groeit er wel degelijk geld in bomen. Goud om precies te zijn. In eucalyptusbomen.

De bladeren en de bast van eucalytusbomen die in de buurt van een ondergrondse goudader staan, blijken vol met kleine gouddeeltjes te zitten. Het gaat om heel kleine hoeveelheden die door de zuigkracht van de wortels worden opgenomen uit de bodem. Voor één gouden ring zou je 500 bomen nodig hebben, maar toch.

De onderzoekers verwachten dat door hun vondst de zoektocht naar ondergrondse goudaders voortaan een stuk simpeler kan, namelijk door een paar blaadjes te analyseren. Het enige nadeel betreft de gezondheid van de bomen: goud is giftig voor de planten.

Bekijk hier het wetenschappelijke artikel>>

Zeg het met bollen

Het is nu de tijd om bloembollen te planten… Ook vrienden hebben wel eens ruzie. Dat blijkt de laatste tijd wel weer uit de aanvaringen tussen Nederland en Rusland. Een Greenpeace schip, homobeleid en diplomatieke (on)schendbaarheid zorgen voor de nodige verontwaardiging over en weer. En dat nog wel in het officiële vriendschapsjaar 2013 van de twee landen.

Misschien dat een half miljoen bloembollen afkomstig uit Nederland de stemming ten goede kan keren. Het is het grootste cadeau ooit in de geschiedenis van de tuinbouw. De bollen van tulpen, hyacinten, narcissen, lelies, krokussen en blauwe druifjes zijn bestemd voor de paleistuin in Sint Petersburg. Dat wordt nog een hele klus om al die bloembollen voor de (Russische) winter in de grond te krijgen…

Vreemde vogels??

Rotte peer met gat (Conference). Public Domain.
Welke vogel zou dat gat in die peer hebben gepikt?

De perenoogst is weer in volle gang in de boomgaarden. Niet alleen mensen plukken graag een stukje fruit, ook vogels lusten wel een sappige, zoete peer. Kraaien en kauwen veroorzaken flinke schade aan het fruit door het kapot te pikken met hun snavel. Daardoor gaan de vruchten rotten en zijn ze onverkoopbaar. Maar ook neemt in de hele boom de kans op schimmels, bacteriën en andere plantenziekten toe. Bovendien trekken de rottende vruchten wespen aan, wat weer vervelend is voor de plukkers.

Schade door vogels aan appels en peren is een probleem dat zowel in Nederland als in België de laatste jaren toeneemt. Daarom is er onderzocht welke vogelsoort nu eigenlijk de grootste boosdoener is. Als je weet wie je tegenstander is, kun je ook de beste maatregelen bedenken… Voor het onderzoek zijn camera’s geplaatst in verschillende boomgaarden en uit de opnamen blijkt dat het echt niet alleen om kraaiachtigen gaat. Koolmezen blijken net zo schuldig te zijn, zoals dit bewijsstuk laat zien.

 

Dieven “plukken” tonderzwammen

Tonderzwammen (Fomes fomentarius) op dode boomstam. Bron: Wikimedia Commons. Foto:Speifensender . CCby3.0
Tonderzwammen (Fomes fomentarius) op dode boomstam. Bron: Wikimedia Commons. Foto:Speifensender.CCby3.0.

Keihard zijn ze, de hoefvormige tonderzwammen. Als je ze wilt “plukken” dan heb je een zaag of een bijl nodig. De tonderzwamdieven die deze maanden op rooftocht waren in de Veluwse bossen moesten er dus wel iets voor doen. Bovendien groeien de paddenstoelen niet op de grond, maar op boomstammen. Ook nog klimmen dus. Waarom zou iemand al die moeite nemen (en het bos vernielen…)?
Vermoedelijk omdat volgens sommige Aziatische genezers de Echte tonderzwam (Fomes fomentarius) zou helpen bij allerlei kwalen en er dus geld aan valt te verdienen.

Feit is dat het binnenste van deze zwammen, tondel genoemd, vroeger gebruikt werd als een soort aanmaakblokjes. Toen er nog geen lucifers waren gebruikten mensen een tondeldoos om vuur te maken. Ook de ijsmummie Ötzi had tonderzwam bij zich.

De tonderzwam is een zwakteparasiet en tast dus geen gezonde bomen aan. De schimmel groeit alleen op verzwakte en dode bomen, waarbij berken en beuken de voorkeur hebben. Omdat bosbeheerders tegenwoordig meer dode bomen in het bos laten staan, komt de tonderzwam steeds vaker voor. Ga zelf een keer op zoek en tik er maar eens op, dan voel je hoe hard ze zijn!

 

Pootje gelicht door langpootmug

Langpootmug. Foto: Public Domain.
Een langpootmug kan de oorzaak van een enkelblessure zijn…

“Ze doen niets hoor” wordt er meestal over langpootmuggen gezegd, maar dat klopt toch niet helemaal. Weliswaar hoef je niet bang te zijn dat dit insect je steekt, want ze drinken hooguit een beetje water, maar sommige kunnen je met gemak een enkelblessure bezorgen…

Neem nu de langppootmug Tipula paludosa, die haar eitjes in grasland legt. De nakomelingen, emelten genoemd, zijn grijsbruine larven die leven in een verticaal holletje onder de grond. ’s Nachts kruipen ze naar boven en eten de grassprietjes rondom hun woning op. Dit levert kale, bruine plekken met kleine gaatjes op in voetbalvelden, golfbanen en gazons. Op zich geen ramp, ware het niet dat emelten een lekker hapje vormen voor vogels en mollen. In hun zoektocht naar eten ploegen deze dieren hele grasvelden om. Weg mooie, groene zoden en hallo knollenveld vol gaten… Oppassen geblazen dus waar je loopt!

Er komen een paar honderd verschillende soorten langpootmuggen voor in Nederland. Van sommige soorten zijn de emelten ook dol op jonge sla-, kool- en aardbeiplantjes. Biologische bestrijding van emelten (en dus langpootmuggen) is mogelijk met speciale aaltjes.

 

Ongewenste vakantie souvenirs

Lucky bamboo (Draceana braunii ), importeur van de Aziatische tijgermug Foto (bewerkt van origineel): TL Spiegel, Wikimedia Commons. CCby2.0.
Tegelijk met Lucky bamboo plantjes kan ook de tijgermug meekomen. Foto:Wikimedia commons

De hele vakantie heerlijk gegeten in het buitenland? Dan wil je natuurlijk graag nog wat van dat lekkere, verse fruit meenemen voor thuis. Nou, vergeet het maar, want de douane neemt het in beslag. Je mag namelijk niet zomaar planten, groenten of fruit meenemen de grens over. Er bestaan strenge regels hierover om verspreiding van schadelijke insecten en ziekten te voorkomen.

Die regels zijn bedoeld om de natuur en de landbouw in een land te beschermen, maar ook voor de gezondheid van mensen. Denk maar aan de tijgermug (Aedes albopictus). Dit insect komt als eitje of larve mee op bamboeplantjes uit Azië en kan onder andere de ziekte knokkelkoorts overbrengen. Het beestje wordt tijgermug genoemd vanwege de witte strepen op de poten en de kop. De tijgermug heeft zich ondertussen al in delen van Amerika gevestigd en in Zuid-Europa, in het gebied rond de Middellandse Zee. Vestiging betekent dat de muggen in dat gebied de winter weten te overleven en zich voortplanten. Ook in ons land worden er af en toe tijgermuggen gevonden.

Tijgermuggen komen trouwens niet alleen via bamboeplantjes het land binnen, ook bij de import van gebruikte autobanden liften ze mee.

Natuurlijk kan er na afloop van de vakantie ook iets anders ongemerkt meeliften met vouwwagen of caravan… Lees en luister maar.

 

 

Dag-nacht-ritme bij groenteboer

Groenten in de winkel. Foto: Muffet. Bron: Wikimedia Commons. Copyright: CCby2.0.
It’s still alive!! Groenten maken tot een week na de oogst nog afweerstoffen aan volgens een dag-nacht-ritme. Foto: Muffet. Bron: Wikimedia Commons. Copyright: CCby2.0.

Een hekel aan spruitjes? Zorg ervoor dat jullie die dag pas laat aan tafel gaan!

Planten maken stoffen aan om zich te beschermen tegen vraat door dieren. Overdag produceert de plant meer van deze stoffen dan ’s avonds en ’s nachts. Amerikaanse onderzoekers ontdekten dat de aanmaak van deze afweerstoffen gewoon doorgaat na de oogst en dat de groenten ook nog steeds hun dag-nacht-ritme aanhouden. Dus overdag maken ze meer afweerstoffen aan en ’s nachts minder. Ongeveer een week lang houden kool, worteltjes en sla dit vol bij de groenteboer.

De natuurlijke afweerstoffen die spruitplanten aanmaken, de zogenaamde glucosinolaten, zorgen ook voor de specifieke spruitjessmaak. Spruitjes die je pas ’s avonds klaarmaakt bevatten minder glucosinolaten waardoor ze dus anders smaken (iets minder bitter).

Wanneer groenten constant in het donker bewaard worden (koelkast) krijgen ze een soort jetlag en verdwijnt het dag-nacht-ritme sneller. Lees meer>>

 

Opgewarmde aardbeien

Aardbeien. Bron: Wikimedia common, GFLD
Aardbeien, warm of koud, smaken altijd…

Men neme een aardbeiplant en warmt die samen met flink wat koolzuurgas op tot 40 graden Celcius. Vervolgens neemt men stekjes van deze plant en kweekt die op. Het uiteindelijke resultaat: heerlijke, verse aardbeien zonder schadelijke mijten en aaltjes. Deze manier van bereiden noem je een CATT-behandeling.

Het is weer volop aardbeientijd, maar helaas zijn wij niet de enigen die van aardbeien(planten) houden. Ook allerlei andere organismen zoals insecten, schimmels en aaltjes zijn er dol op. Om de planten insectvrij te krijgen is, in plaats van naar een chemisch bestrijdingsmiddel, gezocht naar een meer duurzame methode. “Laten we aardbeiplanten eens flink opwarmen en kijken wat er gebeurt…” bedacht een onderzoeker, op basis van eerdere proeven. Het experiment pakte verrassend goed uit. Niet alleen waren de planten mijt-vrij na de warmtebehandeling, ook aaltjes die de plantenwortels beschadigen waren verdwenen.

Lees meer over de opgewarmde aardbeien>>
Binnenkort ook opgewarmde tomaten >>

 

Kort nachtje?

Aardappelplant met knollen. Bron en copyright: http://science.howstuffworks.com/life/botany/potato-info.htm
Sommige aardappelplanten vormen na een kort nachtje knollen. Anderen hebben een langere nacht nodig.  Bron en copyright: http://science.howstuffworks.com/life/botany/potato-info.htm

Nog even en het is weer de kortste nacht van het jaar. Of de langste dag, het is maar hoe je het bekijkt. Voor planten is daglengte erg belangrijk, het regelt hun hele leventje. Allerlei processen in een plant worden pas in gang gezet na een bepaald aantal uren licht. Een bekend voorbeeld is de bloei in het voorjaar bij lange-dag-planten. Korte-dag-planten, zoals herfstasters, gaan juist pas bloeien als ze een onafgebroken periode in het donker hebben gestaan. Ook de vorming van aardappelknollen wordt bepaald door de daglengte.

Onderzoekers hebben nu bij aardappelplanten het gen ontdekt dat bepaalt bij welke daglengte de plant aardappelen gaat vormen. Er zijn waarschijnlijk eeuwen geleden al verschillende varianten van dit gen ontstaan. Dat verklaart waarom het gewas wereldwijd knollen produceert en niet alleen in het oorsprongsgebied, de Zuid-Amerikaanse Andes met zijn relatief lange nachten. Ook bij kortere nachtjes, zoals in de Noord-Europese en Canadese zomer doet de aardappel het goed.

Meer weten? Bekijk het filmpje op deze site.

 

Aardappelexamen

Aardappelen. Bron en copyright: www.schoolplaten.com
Aardappelen met examen- stress? Bron en copyright: www.schoolplaten.com

Niet alleen scholieren hebben eindexamens. Ook planten en plantaardige producten worden regelmatig getoetst. Neem nu bijvoorbeeld de pootaardappel. Pootaardappelen moeten in heel wat vakken examen afleggen. Om te beginnen is er de veldkeuring. Dit is een soort praktijkexamen waarbij gekeken wordt of alle aardappelplanten in het veld min of meer dezelfde eigenschappen hebben. Ook checkt de keurmeester of er ziekten in het gewas voorkomen. Een tweede examen wordt afgenomen na de oogst: de aardappelknollen worden op het oog beoordeeld. Hierbij let de keurmeester onder andere op schimmelziekten en misvormingen. Tot slot worden de aardappelen in het laboratorium getest op de aanwezigheid van verschillende virussen en bacteriën.

Afhankelijk van de uitslagen krijgen de aardappels een eindcijfer. Nou ja, eigenlijk een eindletter. Pootgoed wordt namelijk ingedeeld in verschillende kwaliteitsklassen, S, SE, E, A, B en C genaamd. Dit levert de aardappels een certificaat op. Zonder dit aardappeldiploma mag het pootgoed niet verhandeld worden. De NAK (Nederlandse Algemene Keuringsdienst) heeft 85 keurmeesters in dienst die het afgelopen seizoen meer dan 1.000.000 ton pootaardappelen hebben gecertificeerd. De eerste veldkeuringen van het nieuwe seizoen starten in juni. Voor scholieren zitten de examens er dan al op.

 

Koninklijke schimmel ontdekt

De koninklijke schimmelfamilie van Oranje, oa. Penicilliumvanoranjei. Foto: CBS-KNAW.
De koninklijke schimmelfamilie van Oranje foto: CBS-KNAW

Zelfs de schimmelwereld kleurt dezer dagen oranje. Onderzoekers hebben namelijk enkele, tot nu toe onbekende, schimmels ontdekt en wat hen meteen opviel aan het schimmelpluis was de oranje kleur.

Nu bestaan er schimmels in allerlei kleuren, maar oranje is in de schimmelwereld toch vrij uitzonderlijk. En met de troonswisseling op komst, hoefden de onderzoekers dan ook niet lang na te denken over de namen van deze nieuwe Penicillium-soorten: Penicillium vanoranjei, Penicillium maximae, Penicillium amaliae, Penicillium alexiae en Penicillium arianeae. Leuk toch, je eigen schimmelgezinnetje!?

Veel Penicillium schimmels maken antibioticum, waarvan penicilline de bekendste is. De schimmel scheidt het antibioticum uit om op die manier de groei van concurrerende bacteriën rondom tegen te houden. Sinds 75 jaar maakt de mens er ook dankbaar gebruik van als geneesmiddel. Of de nieuw ontdekte oranje schimmels nuttige antibiotica produceren is nog niet bekend.

Lees meer over penicilline>>

 

 

Een ruikertje in de zon

Rups van een koolwitje op een koolplant. Foto: Rasbak, Bron: Wikimedia Commons, GFDL.
Rups van een koolwitje doet zich tegoed aan een koolplant Bron: Wikimedia Commons

Hoewel planten niet kunnen ruiken, produceren en verspreiden ze wel geurstoffen. Sommige daarvan kunnen wij ook ruiken, zoals de geur van gemaaid gras, maar veel van die geurstoffen nemen wij niet waar. Ze zijn dan ook niet voor ons bestemd, maar voor bepaalde insecten.

Als een blad aangevreten wordt door een rups, dan produceert de plant specifieke geurstoffen die door andere rupsen herkend worden. Staat de aangevreten plant echter in de schaduw, dan maakt ze veel minder van die geurstoffen aan. Zo weinig dat de rupsen niet meer kunnen ruiken welke planten wel en welke planten niet zijn aangevreten. Zo wordt het voor de rupsen een stuk lastiger om in de schaduw hun favoriete plant te vinden.

Een plant produceert nog allerlei andere geurstoffen, bijvoorbeeld een SOS-signaal om hulptroepen op te roepen.
En misschien kunnen planten eigenlijk toch wel ruiken… Lees er hier meer over.

 

 

 

 

 

Kom in de kas

Kassen in het Westland. Bron:Wikipedia, CC Attribution1.0Generic
Kassen in het Westland. Bron: Wikipedia.

Ben je de kou ook zat? Zin in een lekker warm uitstapje?
Dat kan. Op 6 en 7 april tijdens de actie “Kom in de kas”. Bezoek één van de plantenkassen die opengesteld is en ontdek hoe onze tomaten en komkommers groeien. Of geniet van een uitgestrekte bloemenzee.

Wist je trouwens dat de Nederlandse tuinbouw pionier is op het gebied van biologische bestrijding? In de kassen komen allerlei roofwantsen en sluipwespen voor. Wees gerust, ze hebben het alleen op plantenetende insecten voorzien. Bovendien zijn ze stukken kleiner dan veel mensen denken. De sluipwespensoort Trichogramma is maar een 0.5 mm groot.
Kortom, kom kijken in de kas. Kijk hier voor meer informatie.

 

We planten een druipvrij boompje

Statige lindeboom (Tilia cordata.). Bron: Wikimedia Commons. GFDL en CCby
Een statige lindeboom. Bron: WikipediaCommons.

Op 20 maart was het weer zover: boomplantdag, ook wel boomfeestdag genoemd. Misschien heb jij er als kind ook een keer aan meegedaan. Naar verwachting zullen er dit jaar niet alleen op deze derde woensdag in maart veel boompjes geplant gaan worden. Ook op 30 april komen er een aantal bomen bij. Koningslindes om precies te zijn. Het is namelijk traditie om bij een troonswisseling een Koningslinde (Tilia europaea) te planten. Zo staat er in Leeuwarden een exemplaar van 114 jaar oud, geplant in 1898 toen Wilhelmina de troon besteeg.

Deze keer kunnen de Nederlandse gemeenten ook kiezen voor een druipvrije linde. Druipvrij?? Jawel. Een nadeel van lindes is dat lindebladluizen dol zijn op de sappige blaadjes en knoppen. Maar niet al het suikerrijke sap dat de luizen opzuigen wordt verteerd in de luizenlijfjes. Een deel komt er als plakkerige luizenpoep weer uit. Als er veel luizen in de boom zitten dan druipt deze honingdauw uit de boom naar beneden. Parkeer dus nooit je fiets onder een linde als je niet van poetsen houdt… De druipvrije linde is minder gevoelig voor aantasting door bladluizen.

 

Giftige melk door plantenziekte

Structuurformule aflatoxine B1. Bron: Wikipedia. Public Domain.
Structuurformule van aflatoxine B1. Bron: Wikipedia. Public Domain.

Van de meeste plantenziekten hebben mensen vooral last doordat de opbrengst van de gewassen lager is. Maar enkele plantenziekten zijn direct schadelijk voor de menselijke gezondheid. Een bekend voorbeeld hiervan is de graanziekte moederkoren, die met name vroeger vele slachtoffers maakte.

Een ander, actueler voorbeeld is de schimmel Aspergillus flavus. Deze plantenschimmel, die vooral toeslaat na de oogst, tast onder andere mais, granen, pinda’s en noten aan. Vooral als de producten onder warme, vochtige omstandigheden opgeslagen liggen, groeit de schimmel goed. Hierbij produceert hij een giftige stof, aflatoxine B1. Een koe die de beschimmelde mais als veevoer te eten krijgt, zet aflatoxine B1 om in aflatoxine M1 en dat komt uiteindelijk terecht in de melk. Lijkt me voor de koe ook niet echt gezond …

De Suzukii is aangekomen

Drosophila suzukii, mannetje. Foto en copyright: Gevork Arakelian, County of Los Angeles Agricultural Commissioner/Weights & Measures.
Foto en copyright: Gevork Arakelian, County of Los Angeles Agricultural Commissioner/Weights & Measures.

Vroem, vroem! En hij is gearriveerd, de suzukii, afkomstig uit Japan. Het was niet zozeer de vraag òf, maar wannéér hij zou verschijnen. De fruitvlieg, die luistert naar de naam Drosophila suzukii, is al enkele jaren bezig aan een opmars en is nu ook in Nederland gevonden. De verwachting is dat hij zich wel thuisvoelt in ons klimaat. Helaas. Want de beestjes kunnen flink wat schade veroorzaken in aardbeien, frambozen en bessen.

Waar gewone fruitvliegen (D. melanogaster) hun eitjes bij voorkeur in rijp of rottend fruit leggen, gebruiken de suzukii-vrouwtjes hun gekartelde legboor om eitjes te leggen in fruit dat nog aan de plant hangt. Als de larven uit het ei kruipen kunnen ze direct aan tafel. De beschadigde vruchten zijn vervolgens een gemakkelijke prooi voor schimmel- en bacterieziekten. Hele oogsten kunnen zo verloren gaan.

Vrouwtjes van de Aziatische fruitvlieg en de gewone fruitvlieg zijn met het blote oog nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Suzukii-mannetjes zijn te herkennen aan een zwarte vlek op de vleugels, zoals op de foto te zien is.

Klik hier voor meer info en filmjes >>

 

Flying doctors

Nestkast met hommels, voor de bestrijding van Botrytis cinera in aardbei.Foto en copyright: Biobest.
De Uitvalsbasis van de Flying doctors. Foto en copyright: Biobest.

Het is zover: de Flying doctors staan klaar om uit te vliegen en hun medicijnen af te leveren daar waar ze nodig zijn. Maar let op! De flying doctors zijn in dit geval hommels en hun patiënten zijn aardbeiplanten, die voorzien moeten worden van een middeltje tegen fruitrot.

Fruitrot is een schimmelziekte die begint in de bloem en daarna de vruchten aantast. Gevolg: rotte aardbeien overdekt met grijs schimmelpluis. Maar er is nu een nieuwe behandeling van deze ziekte.

Eigenlijk is het idee simpel. Hommels en bijen bezoeken de bloemen van een gewas op zoek naar nectar en zorgen zo voor bestuiving. Het zijn dus de ideale bezorgers van een antischimmel middel. De beestjes krijgen het poedertje mee wanneer ze de nestkast verlaten op weg naar hun patiënten.
Doordat het middel precies op de juiste plek wordt afgeleverd, namelijk in de bloem, is er veel minder van nodig. Bovendien scheelt het de boer een hoop tijd, want de hommels doen al het werk.

Lees meer over deze flying doctors >>

 

Wie is de mol?

Droge mollenziekte in champignons (Lecanicillium fungicola). Foto en copyright: Hans van Pelt
Misvormde champignons, een gevolg van de droge mollenziekte. Foto en copyright: Hans van Pelt.

Hoewel hij in de supermarkt in het groente- en fruitschap ligt, is de champignon geen plant. De paddenstoel behoort tot het schimmelrijk en er is de laatste tijd veel te doen over de arbeidsomstandigheden in de teelt ervan. Daar zullen we het hier niet over hebben. Er speelt namelijk nog veel meer in de champignonteelt…

Tussen de paddenstoelen duiken met enige regelmaat zogenaamde droge mollen op. Het gaat hier om champignons die besmet zijn met een schimmelziekte, waardoor ze misvormd raken. Deze droge mollenziekte staat in het Engels bekend onder de naam dry bubble disease. Omdat zowel de ziekteverwekker als de champignon beiden schimmels zijn is het erg lastig om de één te bestrijden zonder de ander te schaden.

Als je dacht dat het hierbij blijft heb je het mis. Naast deze droge mollen, komen er in het champignonbed ook nog natte mollen voor, veroorzaakt door weer een andere schimmel. Misschien iets voor een nieuwe TV serie: ‘Wie is de mol in bed?’

Lees meer >>

 

Allemaal beestjes

Vanavond staat er krokante sprinkhaan op het menu.Bron:Wikipedia.Auteur: Rasmus Kristiansen.CC-copyright.
Vanavond staat er krokante sprinkhaan op het menu. Bron:Wikipedia.Auteur: Rasmus Kristiansen.CC-copyright.

Insecten spelen op allerlei manieren een rol in onze maatschappij. Van hinderlijk, zoals muggen en eikenprocessierupsen, tot nuttig, zoals bijen die zorgen voor bestuiving van planten en bomen. Zonder bijen geen aardbeien! Ook schadelijke insecten komen veelvuldig voor die de gezondheid van mensen, dieren en planten schaden.

Insecten spreken tot de verbeelding en je vindt ze dan ook terug in boeken (‘Erik of het klein insectenboek’), in de fotografie en de kunst. En er zijn heel wat films gemaakt met insecten in de hoofdrol (o.a. The Fly).

Steeds vaker kom je ook berichten tegen over insecten als voedsel voor mens en dier. Is het eten van meelwormen echt een oplossing voor het wereldvoedselprobleem?
Lees meer over de (on)mogelijkheden van deze diertjes of kom een avond kijken en luisteren naar een presentatie van het Laboratorium voor Entomologie te Wageningen. Kijk voor meer informatie op deze site.