Verslag Trendanalyse Biotechnologie

Op verzoek van minister Cramer van VROM is dit rapport opgesteld. Begin 2010 was het klaar. Wat betreft biotechnologie met planten noemt het rapport de volgende trends:

Kansen:

De landbouw staat voor grote uitdagingen. In 2050 zullen ca. 9 miljard mensen gevoed moeten worden, waarvoor de landbouwproductie met 70% zal moeten stijgen. Het opvoeren van de landbouwproductie wordt echter belemmerd door gebrek aan geschikt nieuw areaal en gebrek aan water. Toekomstige klimaatveranderingen, waardoor landbouwgebieden naar
verwachting door droogte ongeschikt worden voor teelt, zullen dit probleem vergroten. Productieverhoging moet mogelijk worden door de introductie van verbeterde rassen die plaagresistent en droogte- en/of zouttolerant zijn en bij voorkeur een verbeterde voedingswaarde hebben. Plantenbiotechnologie is één van de sleuteltechnologieën om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Deze technologieën, zoals ‘marker-assisted breeding’ kunnen het veredelingsproces aanzienlijk versnellen. Ook genetische modificatie van gewassen wordt gezien als een belangrijk middel voor versnelde veredeling. Maar de toepassing van deze technologie is omstreden, met name in Europa.

Daarnaast noemt het rapport ook enkele dilemma’s. De wetgeving dreigt achterhaald te worden door de technologische mogelijkheden. Bovendien zijn de regels in landen buiten de EU over het algemeen minder streng. In bijvoorbeeld de VS en China is op het gebied van genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s)  veel meer toegestaan. Het komt dus steeds vaker voor dat gentech voedsel gemend wordt met niet-gentech voedsel (bijvoorbeeld vondst van gentech-lijnzaad door Greenpeace). Het rapport zegt hierover het volgende

Door de toegenomen aanwezigheid van ggo’s in de gehele productieketen zal het aantal vermengingen bij import in de EU en Nederland sterk toenemen. Een effectieve controle door de overheid lijkt onhaalbaar vanwege de hoge kosten, ontbrekende detectiemethoden voor onbekende ggo’s en de omvang en diversiteit van importstromen. Deze problematiek treft Nederland in het bijzonder vanwege de positie van Rotterdam als grootste doorvoerhaven in Europa. Vermenging met ggo’s zal door eengroot deel van het publiek geassocieerd worden met veiligheidsrisico’s. In het overgrote deel van de gevallen zal het echter onbedoelde vermengingen betreffen met producten die elders zijn beoordeeld en toegelaten. Hierdoor vormen deze vermengingen eerder een inbreuk op de keuzevrijheid van de consument dan een veiligheidsrisico. Overigens zal door het toenemende areaal van gg-gewassen in de toekomst de prijs van sommige conventionele landbouwproducten, zoals maïs en soja, stijgen ten opzichte van het gg-product.

De keuzes die de overheid heeft zijn:

• 1. Berusten. Europese overheid kan besluiten het huidige beleid te handhaven en te accepteren dat een sluitende controle niet mogelijk is en dat er vermengingen zullen optreden. De vraag is of aan publiek en consument duidelijk gemaakt kan worden dat onbedoelde vermenging a priori geen veiligheidsrisico is, maar dat dit meer een beperking van de keuzevrijheid van de consument impliceert.
• 2. Versnellen. De overheid kan daarnaast besluiten om het EU vergunningsproces voor toelating van gg-gewassen te versnellen zodat de problematiek met vermenging van (nog) niet in de EU toegelaten gg-producten verminderd wordt. Opgemerkt moet worden dat dit alleen soulaas biedt voor gg-gewassen waarvoor een EU-toelatingsvergunning wordt aangevraagd.
• 3. Gedogen. Ook kan de EU in navolging van een land als Zwitserland besluiten een laag percentage vermenging met niet toegelaten ggo’s te accepteren mits het gg-product op veiligheid beoordeeld is in andere landen. De vraag hierbij is of, en wanneer, een veiligheidsbeoordeling gelijk geacht kan worden aan de Europese beoordelingsprocedure. Met andere woorden van welke landen wordt een veiligheidsbeoordeling geaccepteerd en van welke niet, en op welke gronden?

Een korte samenvatting van het rapport is te lezen hier
Het volledige rapport is te lezen hier