De winter is de ideale tijd om maretakken te vinden. De maretak (Viscum album) is een groenblijvende plant die groeit op loofbomen. In de winter is een maretak dus goed te zien in de kale bomen. Vooral populieren zijn populair als groeiplaats. Maar ook op appelbomen en meidoorn komt deze halfparasiet voor. De maretak onttrekt water aan de boom waarop hij groeit, maar kan zelf door fotosynthese CO2 omzetten in suikers. De plant zou geneeskrachtige, of zelfs magische gaven hebben. Bekend is de druïde Panoramix, die met zijn gouden snoeimes maretak snijdt voor de toverdrank van Asterix.Dit is ook een goede tijd om heksenbezems te zoeken. Heksenbezems ontstaan doordat een deel van de boom ongecontroleerd begint te groeien. Dit is het gevolg van een infectie door een schimmel (Taphrina betulina). De infectie verstoort de normale groei van de boom, die daardoor veel meer vertakkingen en zijscheuten gaat maken. Hierdoor lijkt het net of er in de boom een bezem hangt, verloren door een heks.Iets soortgelijks gebeurt bij infectie van een appelboom met appelheksenbezemfytoplasma. Een fytoplasma is een eencellige, vergelijkbaar met een bacterie. Ze zijn alleen kleiner, hebben geen celwand en kunnen meestal niet gekweekt worden op een voedingsbodem in het laboratorium.

De parasitaire schimmel Cordyceps sinensis groeit in Tibet op de poppen van rupsen. Dat gaat waarschijnlijk als volgt in zijn werk. Rupsen van Thitarodes-motten eten bladeren, waarop sporen van de schimmel zitten. Eenmaal in de rups beginnen uit de sporen schimmeldraden te groeien. Terwijl de rups zich in de grond wil gaan verpoppen, groeit er een heel netwerk van schimmeldraden (mycelium) in zijn lijf. Vervolgens groeit uit de dode pop een paddenstoel (klik hier voor illustratie). Deze paddenstoel verspreidt weer nieuwe sporen. In Tibet en China staan deze paddenstoelen al eeuwenlang bekend om hun geneeskrachtige werking. Ze worden verzameld en verkocht als geneesmiddel. Nu heeft een Brits onderzoeksteam een stof uit deze paddenstoel, cordycepine genaamd, onderzocht. Het blijkt dat cordycepine de groei van kankercellen beïnvloed en waarschijnlijk bruikbaar is als nieuw medicijn tegen kanker.In Nederland groeit een familielid van de Tibetaanse paddenstoel: Cordyceps militaris, ook wel de “rupsendoder” genaamd. Deze knaloranje paddenstoel groeit op de poppen van nachtvlinders. Of deze paddenstoel ook geneeskrachtig is, is nog onbekend.

 

Lees meer op Natuurbericht>>

Lees meer op Wikipedia>>