Geïntegreerde gewasbescherming

Een combinatie van biologische en chemische bestrijding, aangevuld met verschillende teeltmaatregelen. Dat is geïntegreerde bestrijding van plantenziekten. Deze vorm van gewasbescherming staat ook bekend onder de afkorting IPM: Integrated Pest Management of ICM: Integrated Crop Management. De basis van ICM is in de eerste plaats preventie: zorg voor weerbare planten.

Nuttige insecten worden gespaard door moderne chemische bestrijdingsmiddelen. Foto: Rob Flynn, USDA, ARS; Public Domain; Bron: www.ars.usda.gov.
Nuttige insecten worden gespaard door moderne bestrijdingsmiddelen. Hierdoor is uiteindelijk weer minder chemische bestrijding nodig. Foto: R. Flynn. Public Domain.

Dood de vijanden, spaar de vrienden

In de geïntegreerde teelt worden verschillende soorten maatregelen gecombineerd. Hierbij is het belangrijk om de biologische bestrijders, die van nature voorkomen of die uitgezet worden, te vriend te houden. Een voorbeeld van een cultuurmaatregel waarbij een gunstig klimaat wordt getroffen voor biologische bestrijders, is het maken van speciale akkerranden rondom de gewassen. Ook strokenteelt, waarbij verschillende gewassen in rijen naast elkaar groeien, helpt de biodiversiteit.
Kenmerkend voor geïntegreerde teelt is dat chemische middelen gericht worden ingezet. Met behulp van wiskundige modellen en beslissingssystemen kan het optimale moment gekozen worden voor een bespuiting. En soms is het beter om in een vroeg stadium een lage dosis van een specifiek middel te geven. Een voorbeeld hiervan is het ontsmetten van zaad of plantgoed, waardoor een teelt gezond kan beginnen en er tijdens het groeiseizoen juist veel minder middel nodig is.


Biologisch waar het kan, chemisch waar het moet

Dat is het motto bij geïntegreerde bestrijding. Chemische middelen worden alleen ingezet wanneer het echt nodig is. Daarbij is het belangrijk dat er genoeg natuurlijke vijanden beschikbaar zijn.

In de Nederlandse kastuinbouw is biologisch al vaak de gangbare manier van werken. Bij teelten in de open lucht is het lastiger: onkruiden, bodempathogenen, invliegende insecten en inwaaiende schimmelsporen kunnen hier veel makkelijker de planten bereiken. Ingrijpen met (chemische) gewasbeschermingsmiddelen is hier dan ook vaker nodig om de planten gezond te houden.


Geïntegreerde appels en peren

Hoe werkt dat in de praktijk? In onderstaand filmpje kun je een kijkje nemen op een fruitteelt bedrijf:


Groene middelen

Om te zorgen dat de gewasbescherming op een milieuvriendelijke manier gebeurt, komen er steeds meer ‘groene gewasbeschermingsmiddelen’. Dit zijn middelen van natuurlijke oorsprong die ervoor zorgen dat ziekteverwekkers onder de duim gehouden worden. Soms kan dat door directe bestrijding, soms doordat ze de plant sterker en weerbaarder maken. Iedereen, van agrarisch ondernemer tot de minister van Landbouw en van consument tot fabrikant, wil vergroenen. Maar de praktijk blijkt soms lastig. Lees meer>>
Ook voor groene middelen geldt dat je ze alleen mag gebruiken als ze getest zijn en wettelijk zijn toegestaan. De regelgeving rond groene middelen is nog volop in ontwikkeling. Lees meer>>

Knoflook verjaagt niet alleen vampiers. Je kunt het ook gebruiken om plantenwortels te beschermen tegen nematoden. Foto: Rüdiger Wölk, Münster.

Green Deal

Om de toelating van groene middelen te versnellen is het samenwerkingsproject Green Deal opgericht. Een van de resultaten is het toestaan van Nemguard DE. Dit groene middel bevat een knoflookextract. De organische zwavelverbindingen die vrijkomen beschermen winterpenen en wortels tegen aaltjes (nematoden).

Feromoonvallen en drones

Bij geïntegreerde gewasbescherming is het van belang goed in de gaten te houden welke en hoeveel insecten er in het gewas rondvliegen. Om dit te monitoren kan een teler gebruik maken van feromoonvallen.  Het sexferomoon van een vrouwtjesinsect lokt de mannetjes van dezelfde insectensoort in de val. Meer hierover in het profielwerkstuk Daar zit een luchtje aan… . Maar je kunt ook denken aan de nieuwste technieken bij het speuren naar ziekten in het gewas. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om drones met camera’s in te zetten.

Meer over geïntegreerde gewasbescherming in het dossier IPM >>