shocking-stories-moederkoren

Moederkoren

Moederkoren, ook bekend als heilig vuur of St. Antonius’ vuur.

Afgevallen ledematen door moederkoren. Schilderij: Pieter Bruegel de oudere; copyright verlopen; Public Domain.
De kreupelen. Pieter Bruegel, de oudere, 1568.

Het resultaat van Sint Antoniusvuur zie je soms op middeleeuwse schilderijen: mensen zonder armen, voeten of benen. Hun ledematen stierven af door bloedstolsels. Dit werd veroorzaakt door gifstoffen, afkomstig van een plantenschimmel die op graan groeit.

Moederkoren (Claviceps purpurea) op rogge (Secale cereale). Foto: Rasbak; GFDL; Bron: Wikipedia.
Roggeaar met een sclerotium op de plaats waar graankorrels horen te zitten.

Boosdoener is de graanschimmel Claviceps purpurea. Deze plantenziekte kan rogge en tarwe infecteren, waardoor in de aren in plaats van zaden zwarte schimmelsclerotiën gevormd worden. Deze bevatten een gifstof. Wanneer de sclerotiën met het graan mee vermalen worden en in het meel en in het brood terechtkomen, veroorzaakte de gifstof de stolling van het bloed. De ziekte wordt ook moederkoren genoemd, omdat de gifstof als bloedstelpend middel werd gebruikt na zware bevallingen.

De ziekte komt niet veel meer voor. Uiteraard wordt er tegenwoordig scherp op toegezien dat er geen sclerotiën meer in het voedsel terechtkomen. Toch steekt de schimmel af en toe nog de kop op. Zoals de laatste jaren in Frankrijk het geval is.

Een soortgelijke ziekte zie je wel eens op grote grasachtigen, zoals riet en pijpenstrootje: het pijpenstrootjemoederkoren.

<< Terug naar Shocking Stories