Bloedende kastanjebomen

Iedereen kent wel de paardenkastanje met zijn typische grote bladeren, de mooie bloei in het voorjaar en in de herfst de karakteristieke bolsters met daarin de kastanjes. Een groot deel van de kastanjebomen in Nederland lijdt aan de beruchte bloedingsziekte. Uit een inventarisatie ongeveer 10 jaar geleden in 93 gemeenten door heel het land bleek dat eenderde van de kastanjebomen aangetast was. In Zuid-Holland was dit maar liefst 41 procent. In Oss werden al 900 zieke bomen gerooid en ook Groningen moest tientallen bomen kappen.

Mysterieuze ziekte

In de zomer van 2002 kwamen de eerste meldingen binnen van paardenkastanjebomen met vreemde symptomen. Bomen krijgen bruine vlekken op de stam en ‘bloeden’ donker vocht. Soms laten grote delen van de bast los. De aantasting verspreidde zich razendsnel over Nederland. Sinds 2004 worden paardenkastanjes overal in Nederland aangetast door de mysterieuze ziekte.

In het begin had men geen idee waar de ziekte door veroorzaakt wordt. Later bleek uit onderzoek dat een bacterie, die tot de Pseudomonas syringae groep behoort, de boosdoener is. De bacterie kreeg de naam P. syringae pv. aesculi.

Klein ‘beestje’, grote gevolgen

Dat geldt in dit geval zeker ook. De staafvormige bacterie P. syringae pv. aesculi is maar ruim 1 μm groot en heeft 2 flagellen (zie foto). Via de kleinste beschadigingen kan de ziekteverwekker alle delen van de boom binnendringen. Cellen van de boom sterven af en afbraakstoffen die vrijkomen zorgen weer voor verdere celafbraak. Met open, bloedende wonden als gevolg.

Ook ontstaan er scheuren in de bast en vorming van kankerweefsel. Na verloop van tijd kunnen hele stukken schors loslaten van de stam en naar beneden vallen. Bovendien grijpen vervolgens ook secundaire aantasters zoals oesterzwam en honingzwam hun kans en dringen het hout binnen waardoor de boom nog verder verzwakt. 

Een warme deken

Er lijkt weinig te doen tegen de bloedingsziekte. De enige remedie op langere termijn lijkt het aanplanten van minder gevoelige exemplaren van de kastanje. Hier zijn gelukkig al belangrijke stappen gezet. 
En voor bijzondere en waardevolle bomen is er misschien toch een oplossing: de boom inpakken in een warme deken. Om de boomstam heen wordt een slang gewonden waar warm water doorheen stroomt. Daar overheen komt weer een isolatiedeken. De behandeling duurt een paar dagen. De boom zelf is goed bestand tegen deze warmtebehandeling, maar de bacteriën, leggen na een paar dagen bij 40 graden Celcius het loodje.  Meer over het inpakken van bomen met een warmtedeken vind je hier >> en hier>>.

Of bekijk de video: