Mooie tuinplant pakt aaltjes aan

Goede kans dat je nog nooit hebt gehoord van Pratylenchus penetrans. Het is een aaltje, een minuscuul wormpje, dat in de bodem leeft en met het blote oog nauwelijks zichtbaar is. Op de foto zie je hoe het beestje er onder de microscoop uitziet. In zijn kop zit een stekel waarmee het plantenwortels kan aanboren.

Pratylenchis penetrans, een aaltje dat veel verschillende plantenwortels binnendringt en beschadigt (foto: WUR).

Dit aaltje dringt vervolgens de wortel binnen en legt er eitjes. Op de beschadigde wortels ontstaan langwerpige bruine tot zwarte plekjes (lesies) waardoor de planten, bijvoorbeeld aardappel, erwt en bloembollen, niet meer goed groeien. Er is echter één plant waar dit wortellesieaaltje (wortel-lesie-aaltje) helemaal niet tegen kan: Tagetes (een tuinplant, vroeger ook wel bekend onder de naam afrikaantje). Deze plant (Tagetes patula), die bloeit met mooie geel-oranje bloemen, heeft in de endodermiscellen van zijn wortels zwavelhoudende verbindingen (thiofenen). Als het aaltje deze cellen binnendringt ontstaan zuurstofradicalen die dodelijk zijn voor de aaltjes.
Boeren kunnen hier gebruik van maken door deze planten te zaaien op hun akker, waarna het aantal wortellesieaaltjes in de bodem drastisch afneemt en er weer een gewas verbouwd kan worden.